Een netwerk van compacte buurthubs voor deelmobiliteit – de eerste ervaringen in Enschede

In toenemende mate werken publieke en private partijen samen aan duurzame oplossingen voor verstedelijking en mobiliteit. Eén van die oplossingen is het realiseren van buurthubs waar diverse providers deelmobiliteit aanbieden. Ook Enschede heeft zich op dat pad begeven en gaat voor een uitgebreid netwerk van compacte buurthubs. Keypoint heeft een tussenevaluatie gemaakt voor deze hubs.

Een compacte buurthub richt zich op het parkeren van deelscooters en elektrische deelfietsen, goed herkenbaar en gelegen op korte loopafstand. Daarbij is gekozen om het principe van ‘free floating’ te verlaten waarmee de scooters en fietsen alleen geparkeerd kunnen worden op de hubs.

Enschede wil uiteindelijk 150 hubs in de hele stad aanleggen. Op dit moment zijn er al 23 gerealiseerd op de economische hotspot ‘Kennispark Enschede’, wat bestaat uit de campus van de Universiteit Twente en het business-and-science park. In dit gebied zijn twee concrete doelen te bereiken: het tegengaan van de verrommeling van de openbare ruimte en het tegemoet komen aan het feit dat het parkeren op het Kennispark meer op afstand gaat gebeuren. Beide doelen dragen bij aan een aantrekkelijke en groene werk- en studeeromgeving.

Om te achterhalen wat de eerste ervaringen zijn en de uitrol van de overige 127 hubs mogelijk te maken heeft Keypoint een tussenevaluatie gemaakt. Allereerst heeft er een analyse plaatsgevonden van de data van de deelmobiliteitsaanbieders. Vervolgens zijn ook de hubs zelf aan een onderzoek onderworpen, onder meer door gebruikers en voorbijgangers te bevragen.

Wat zijn de resultaten?

Het realiseren van hubs in het Kennispark te Enschede heeft als doel het straatbeeld te verbeteren. Dit is gelukt. De deelvoertuigen worden in de regel in de hubs geparkeerd, waardoor het straatbeeld netjes is. Ook verbetert hierdoor de doorgang en verkeersveiligheid op voetpaden.

Een compacte hub op het Kennispark

In deze tussenevaluatie is er op basis van de schouw en data-analyse sprake van weinig gebruik van deelscooters en -fietsen door werknemers. Er ligt dus een opgave voor de toekomst om niet alleen studenten, maar ook werknemers te bereiken. Met het terugschroeven en op afstand brengen van de parkeerruimte op het kennispark is de verwachting dat het gebruik zal stijgen. In die zin wordt er met de compacte hubs voorgesorteerd op de toekomst.

Een punt ter verdere verbetering is de herkenbaarheid en zichtbaarheid van de hubs. Het is wenselijk dat deze van alle kanten zichtbaar zijn zodat gebruikers van deelmobiliteit tijdens het rijden (en lopen) niet op de telefoon hoeven te kijken om een parkeerplaats te zoeken. Overigens is er in de Enschedese situatie met tijdelijke hub-bebording gewerkt. Deze gaat op korte termijn vervangen worden door beter zichtbare aanduidingen in de nationale huisstijl.

Op enkele hublocaties is toegankelijkheid een aandachtspunt. In sommige gevallen dient nu nog tegen de fietspadrijrichting of om een hekje heen te worden gereden.

Voor het evalueren van de locaties van hubs is gekeken of deze zijn te bereiken binnen een loopafstand van 300 meter. Dit is in grote lijnen het geval.

De toegenomen noodzaak van lopen  van en naar de hubs laat ook zien dat voetgangersvoorzieningen op orde moeten zijn.

Uit de enquête met gebruikers van deelmobiliteit blijkt dat niet alle gebruikers de introductie van hubs een verbetering vinden. De loopafstanden naar deelvoertuigen worden namelijk iets groter. Zo zien we dat de introductie van hubs het gebruik van deelmobiliteit ook iets minder aantrekkelijk kan maken. Dit nadeel moet men echter afwegen tegen voordelen van hubs, zoals het tegengaan van verrommeling.

In hoeverre is er bij het gebruik van deelmobiliteit bijvoorbeeld sprake van een vervanging voor een niet-duurzame of een duurzame rit? Om hier meer over te weten te komen, voert de gemeente in samenwerking met de andere Twentse gemeenten een gebruikersonderzoek uit.

De hubs van deze pilot zijn geplaatst op het Kennispark Enschede, waar voornamelijk bedrijven en onderwijs en een beperkt aantal woningen zijn. De resultaten uit het onderzoek zijn ook te gebruiken voor de realisatie van hubs in woonwijken. Toch is het ook denkbaar dat in woonwijken deels andere problematiek speelt. Daarom is het aan te bevelen een soortgelijk onderzoek uit te voeren naar hubs in woonwijken.

Conclusie

De gemeente Enschede is in Nederland koploper op het aanleggen van hubs en gaat hier voortvarend mee verder. Met het onderzoek van Keypoint in de hand is de gemeente aan de slag gegaan om de nieuwe hubs nóg beter te maken.