Mijn naam is Jop Zwienenberg en sinds november 2022 ben ik als Junior Adviseur actief bij Keypoint.

Na een korte inwerkperiode ben ik een aantal gevarieerde projecten ingerold, onder andere intelligente verkeersregelinstallaties (iVRI) projecten binnen de gemeente Almelo, maar ook Data Top 15 gerelateerde projecten voor onder andere het Regionaal Data Team (RDT) Oost en Midden-Nederland. In het lijstje van de Data Top 15 staan de 15 typen data die nodig zijn om de Nederlandse infrastructuur verder te digitaliseren. Ook speel ik een rol bij het project VM-IVRA. Binnen dit project werken wegbeheerders samen aan het delen van data uit de verkeerscentrales met serviceproviders. Hiermee wordt invulling gegeven aan het data item “regelscenario’s uit verkeerscentrales” uit de Data Top 15.

Toepassingen van geofencing

In eerste instantie lijken het hele verschillende projecten. Toch hebben ze een overeenkomst, namelijk dat geofencing wordt toegepast. Bij geofencing wordt er een virtueel digitaal “hek” geplaatst in een fysieke omgeving. Als een weggebruiker deze grens over gaat, kan een centraal systeem informatie verzamelen van de weggebruiker of juist informatie delen met deze weggebruiker.

In het geval van de ombouw van VRIs naar iVRIs kan geofencing op verschillende manieren plaatsvinden om de functionaliteit te verbeteren:

-    Door middel van geofencing kan de iVRI prioriteit geven aan bijvoorbeeld nood- en hulpdienstvoertuigen (denk aan een politieauto, ambulance of brandweerwagen) op basis van hun locatie. Dat betekent dat wanneer een nood- en hulpdienstvoertuig een bepaalde locatie nadert, prioriteit wordt verleend, zoals het direct naar rood brengen van andere verkeersstromen om nood- en hulpdienstvoertuigen zo spoedig mogelijk groen te geven of het verlengen van groen licht op verkeerslichten.

-    Bovendien kunnen iVRIs geofencing gebruiken om verkeersregelingen aan te passen op basis van weggebruikers die het “geofence” rondom de iVRI (het MAP-gebied) binnenrijden en daarbij hun locatie, richting en snelheid delen. Bijvoorbeeld, als een bepaald kruispunt drukker wordt, kan de iVRI op basis van de ontvangen geofence-data de verkeerslichtcyclus nog beter aanpassen om een optimalere doorstroming mogelijk te maken.

-    Het kan ook worden gebruikt om gebruikers of voertuigen te voorzien van relevante informatie op basis van hun locatie. Bijvoorbeeld, een iVRI kan real-time verkeersinformatie, bijvoorbeeld over het te verwachten groenmoment, verstrekken aan bestuurders wanneer ze het “geofence” rondom het kruispunt van deze iVRI inrijden, zodat ze afgewogen beslissingen kunnen nemen, bijvoorbeeld door snelheid te minderen.
In het geval van de Data Top 15 projecten binnen het RDT Oost en Midden-Nederland kan geofencing mogelijk worden toegepast om de digitalisering van de data-items te ondersteunen. Wat volgt zijn enkele voorbeelden van hoe geofencing kan worden gebruikt voor de data types maximumsnelheden, (statische) parkeerdata (beide binnen RDT Oost) en regelscenario’s (binnen project VM-IVRA).

-    Voor de maximumsnelheden kan geofencing worden gebruikt om waarschuwingen te activeren wanneer voertuigen een specifiek gebied naderen waar de maximumsnelheid verandert. Dit helpt bestuurders om zich extra bewust te zijn van de geldende snelheidsbeperkingen. Dit is omdat er, naast de bestaande bebording, ook een waarschuwingsmelding wordt gegeven.

-    Voor de parkeerdata kan geofencing worden toegepast om informatie te verstrekken over tarieven, openingstijden en faciliteiten van parkeerlocaties wanneer een voertuig het “geofence” nadert. Op die manier kunnen bestuurders relevante informatie ontvangen over parkeeropties in de buurt, inclusief tarieven en eventuele speciale voorzieningen.

-    Geofencing kan ook worden gebruikt om weggebruikers te voorzien van relevante informatie over de geldende regelscenario's wanneer ze een specifiek gebied betreden. Op basis van de plek waar je rijdt of hebt gereden kun je “on-trip” of “post-trip” gebruikers informeren door meldingen of waarschuwingen te activeren in een navigatie-app of via verkeersborden met dynamische informatie.

-    Geofencing kan ook worden gebruikt om statische informatie te activeren. Bijvoorbeeld, wanneer een voertuig een bepaald gebied binnenrijdt waar specifieke regels van kracht zijn, zoals een milieuzone of een schoolzone, kan het geofencing-systeem deze informatie gebruiken om de juiste maatregelen te nemen. Denk hierbij aan het tonen van waarschuwingen of adviseren van lagere snelheden. In sommige gevallen kan zelfs intelligente snelheidsadaptie (ISA) worden toegepast, waarbij de lagere maximumsnelheid wordt afgedwongen. Hoewel het concept van ISA al geruime tijd bestaat, is de implementatie ervan in auto's nog beperkt. Pas in een nog later stadium zal het wellicht ook beschikbaar komen in andere voertuigen, zoals e-bikes.

Mogelijkheden van geofencing

Ook als Keypoint zien we mogelijkheden op het gebied van geofencing en wel in de volgende gebieden:

1.    Toegangs- en verblijfsrechten:

Bijvoorbeeld, voor de file richting de Bijenkorf in Amsterdam:

De ondernemersverenigingen MKB-Amsterdam, Vereniging Amsterdam City en Koninklijke Horeca Nederland zijn deze file zat. Ze willen dat de politiek maatregelen neemt door alleen nog bestemmingsverkeer toe te laten bij de Blauwbrug, omdat de file slecht is voor de Amsterdamse binnenstad. Met geofencing kan men bestuurders zonder geldig parkeerticket (of andere reden) weren.

2.    Veiligheid:

Bijvoorbeeld, snelheidsreductie voor bestuurders van voertuigen. Het gewenste resultaat is dat het gebied veiliger wordt. Om ISA ook toe te passen bij fietsen (met name e-bikes) moet er nog wel het een en ander gebeuren:

De e-bike staat momenteel redelijk in de spotlight qua onveiligheid. Of dat helemaal terecht is laten we hier even in het midden. Echter zie je in gebieden waar fiets en voetganger samen verblijven dat, ten gevolge van het hogere snelheidsverschil van de e-bike ten opzichte van de voetganger, de veiligheid in het gedrang komt. Een schoolzone is een voorbeeld van zo’n gebied.

3.    Milieu/duurzaamheid:

Bijvoorbeeld, prioriteitsverlening voor schone vrachtwagens:

Dit kan op dezelfde manier geregeld worden als bij het voorrang geven aan nood- en hulpdienstvoertuigen, waarbij het “geofence” in dit geval een lage-emissiezone of milieuzone is. Door het delen van je locatie kunnen serviceproviders dus diensten aanbieden die eraan bijdragen dat mobiliteit toegankelijker, veiliger, duurzamer, etc. wordt.

De werkdag zit erop. Eerst even kijken welke route naar huis voor mij het beste is. Vandaag is de keuze: kortste, snelste, betrouwbaarste, duurzaamste…. Ik weet het: ik heb de tijd dus ga voor de duurzaamste