Wegbeheerders, rijksoverheid en bedrijfsleven werken sinds 2016 samen in het Innovatief Partnership Talking Traffic. Onderdeel van dit project is het vervangen van verkeersregelinstallaties door de zogenaamde iVRI. In een eerste tranche moest in totaal 20% van het VRI areaal vervangen worden door een iVRI. Inmiddels zijn er plannen voor een 2e tranche van nog eens 15-20% van het VRI areaal. Het betreft geregelde kruispunten die zwaar belast worden, onderdeel zijn van belangrijke netwerklocaties, en/of kruispunten waar de VRI wat betreft restduur afschrijving in aanmerking komt.

Door middel van een verkeerskundige analyse maken wij voor de wegbeheerder inzichtelijk welke geregelde kruispunten voldoen aan de gestelde eisen voor de verdere uitrol van de iVRI. Hiervoor doorlopen wij een aantal stappen.

Als eerste maken wij een overzicht van alle VRI-locaties en -eigenaren in het onderzoeksgebied. Vervolgens kan een eerste filtering worden verricht om kansrijke VRI-locaties te selecteren. Dit doen we door voor maatgevende spitsdagen in kaart te brengen welke locaties doorstromingsproblemen hebben. Daarnaast bepalen we (om te kijken welke usecases van toepassing kunnen zijn) met de locatie van attractiepunten een dominante aanwezigheid van bepaalde voertuigcategorieën, zoals veel fietsers rondom een scholengemeenschap of veel vrachtverkeer bij aanwezigheid bij een distributiecentrum. Uiteraard wordt ook meegenomen of een VRI het einde van de levensduur nadert. De eerste filtering levert een selectie op van kansrijke VRI-locaties voor ombouw of vervanging naar iVRI.

Deze locaties worden verder onder de loep genomen door gebruik te maken van lusdata en – indien beschikbaar –  andere databronnen zoals NDW en FCD. Afhankelijk van het type databron gaan we per VRI-locatie na wat de verdeling is in voertuigcategorieën, wachtrijlengte, wachttijden en reistijden over het netwerk. Op basis van de data-analyse en de nabijheid van bijzondere locaties stellen we vast welke use-cases toebedeeld kunnen worden aan de geselecteerde kruispuntlocaties/VRI’s. Tenslotte bepalen we of aangrenzende VRI’s van een andere wegbeheerder betrokken moeten worden in de ombouw of vervanging, zodat de netwerkstreng werkend blijft.

VRI’s waarvan uit de data-analyse blijkt dat ze aan de criteria voldoen, kunnen meegenomen worden in de 2e tranche voor ombouw of vervanging. Hieronder is de analyse stapsgewijs uitgewerkt:

1. Overzicht van alle VRI-locaties en eigenaar in onderzoeksgebied
2. Selecteren van kansrijke VRI-locaties op basis van mate van doorstroming, aanwezigheid attractiepunten en vordering in levensduur
3. Data-analyse van kansrijke VRI-locaties op:

• Verdeling in voertuigcategorieën;
• Wachtrijlengte;
• Wachttijd;
• Reistijden over het netwerk.

1. Selecteren van kruispunten op prioriteit op basis van de volgende criteria:

• Lokaal niveau: lange wachtrijen en –tijden;
• Netwerkniveau: reistijden;
• Hoog aandeel fietsers;
• Hoog aandeel vrachtverkeer;
• Veel busverkeer;
• Aan/afrijroutes van nood- en hulpdiensten.

1. Betrekken van aangrenzende VRI’s
2. Bepalen van toepassing use-cases per VRI
3. Uitwerking van overzicht en actie per VRI

Prioritering doelgroepen bij iVRI’s

De slimme verkeerslichten (iVRI’s), die niet alleen data uitzenden naar voertuigen en fietsers, zijn in staat om ook data te ontvangen en daarop de verkeersregeling aan te passen. Dit biedt mogelijkheden om bepaalde verkeersstromen prioriteit te geven boven andere. Het geven van groen licht aan het verkeer geeft in dat geval besparingen in tijd, brandstof en CO2. Door een verlaging van emissies en minder onnodig stoppen en optrekken vermindert hierdoor de druk op steden.



Voorwaarde is uiteraard dat de communicatie tussen de voertuigen en de iVRI’s is ingeregeld. Zo kan de verkeersregelinstallatie bijvoorbeeld iets langer op groen blijven bij een zware vrachtwagen, zodat die minder vaak hoeft af te remmen en op te trekken. Hiermee voorkomen we extra uitstoot en stimuleren we de doorstroming. Ook het openbaar vervoer en/of fietsers kunnen prioriteit krijgen afhankelijk van locatie, traject en beleid van de gemeente. Door zo verkeersstromen en individuele weggebruikers goed op elkaar af te stemmen, worden reistijden korter en verbeteren de verkeersveiligheid en luchtkwaliteit.

Vanuit de publieke kant zal de wegbeheerder uiteraard de iVRI’s moeten realiseren. Deze iVRI’s zullen een zogenaamd RIS (Roadside ITS Station) moeten bevatten. De RIS zorgt voor het doorgeven van informatie over tijd tot groen, tijd tot rood en prioriteitsvoorzieningen via het cellulaire netwerk naar weggebruikers. De iVRI’s ontvangen de prioriteitsverzoeken, ook via de RIS en het cellulaire netwerk, van de doelgroep (bijvoorbeeld Openbaar Vervoer of Nood/Hulpdiensten) via de Talking Traffic C2 partijen. In de ITS applicatie (in de iVRI) wordt de daadwerkelijke afhandeling van het prioriteitsverzoek verwerkt. Afhankelijk van de regeling en wegsituatie wordt wel, of niet, of in een bepaalde mate daadwerkelijk prioriteit gegeven. De wegbeheerder bepaalt namelijk te allen tijden de lokale beleidsdoelstellingen en vertaalt deze naar de afhandelingen van de diverse doelgroepen. Het vastleggen én inzichtelijk maken van die beleidsdoelstelling en het beschikbaar stellen van die informatie aan de partners in de waardeketen van Talking Traffic gebeurt door de wegbeheerder in de zogenaamde PBC (Priority Broker Configurator).
Om ervaringen op te doen bij de implementatie van de prioriteitsfacilitering worden er op dit moment in Nederland diverse pilots gerealiseerd. In meerdere (met name) Beter Benutten regio’s zijn diverse partijen (zoals cloud partijen in cluster 2, regio’s, wegbeheerders, vervoerders, concessieverleners, nood- en hulpdienstorganisaties, etc.) met elkaar plannen voor deze concrete praktijkproeven aan het inrichten.